باران دانش بر دل ها

لقمان حكيم مى گويد :

يا بنَىَّ إنَّ يُحْيِى الْقُلُوبَ بِنُور الحِكْمَةِ كَما يُحْيِى الأرضَ بِوابِلِ السَّماءِ . "  از كتاب بحارالانوار، جلد 1 "

ترجمه

فرزندم ! خدا دل هاى آدميان را با نور دانش زنده مى كند ، آن سان كه زمين هاى مرده را با باران هاى پر بركت آسمان!

شرح كوتاه

سرزمين دل انسان همچون باغستانى است كه انواع نهال ها و بذرهاى گلها و گياهان و درختان برومند در آن پاشيده شده است ، كه اگر به موقع آبيارى شود محيطى پر طراوت و پر ثمر به وجود خواهد آورد .

تنها وسيله آبيارى اين سرزمين ، قطرات زنده كننده باران علم و دانش است . به همين دليل دل های بی دانشان دل هايى است مرده ، بى فروغ و بى ثمر . هميشه ، و در هر حال ، جان خود را با نور دانش زنده نگهداريم .

تنبلى و فقر

اميرمؤمنان على(عليه السلام) مى فرمايد:

إنَّ الأَشْياءَ لَمّا ازْدَوَجَتْ إزْدَوَجَ الْكَسَلُ وَ الْعَجْزُ فَنَتَجا بَيْنَهَما اَلْفَقْرَ . " بحارالأنوار، جلد 78، صفحه 59 و تحف العقول، صفحه 158 "

 ترجمه

آن روز كه همه چيز با هم ازدواج كردند « تنبلى » و « ناتوانى » به هم آميخته و از آن دو فرزنى به نام « فقر و تنگدستى » متولد شد!

شرح كوتاه

همه چيز در پرتو سعى و كوشش به دست مى آيد اين حقيقتى است كه اسلام به ما آموخته است .

تنبلى، سستى، ناتوانى، و فرار در برابر حوادث سخت و مشكلات ، چيزى است كه با روح ايمان هرگز سازگار نيست.
اينها مولودى جز فقر، فقر در همه جهات اقتصادى ، اخلاقى و معنوى نخواهند داشت ، در حالى كه مردم با ايمان بايد در تمام جهات متّكى به خود و بى نياز باشند .

عوامل نابودی جامعه

أَرْبَعٌ لا يَدْخُلُ بَيتتاً واحِدَةٌ مِنْها إِلاَّ خَرِبَ وَلَمْ يَعْمُرْ بِالْبَرَكَةِ: الخِيانَةُ وَ السَّرِقَهُ وَ شُرْبُ الخَمْرِ وَ الزّنا " نهج الفصاحه "

 ترجمه

چهار چيز است كه اگر يكى از آنها در خانه اى وارد شود ، ويران مى گردد و بركت خدا آن را آباد نمى كند:
خيانت ، دزدى ، شرابخورى ، و عمل منافى عفت !

شرح كوتاه

نه تنها خانه ها ، كه اجتماعات نيز از اين قانون بر كنار نيستند :

هنگامى كه خيانت در اجتماعى نفوذ كند روح اعتماد از آن جمع برچيده مى شود .
هنگامى كه سرقت در اَشكال مختلف در آن جامعه راه يابد آرامش از آنها رخت بر مى بندد .
هنگامى كه ميگسارى در ميان آنها رايج گردد ، افكارى ناتوان و فرزندانى معلول و جوانانى بى اثر خواهند داشت .
هنگامى كه دامان آنها آلوده به بى عفتى گردد بنيان خانواده ها متزلزل خواهد گشت ، و نسل آينده آنها به فساد كشيده خواهد شد .

 

 

در میان دو مسئولیت بزرگ

امام صادق (ع) می فرماید :

انسان با ایمان همواره از دو چیز نگران است . از گناهان گذشته خود که نمی داند خدا با او چه خواهد کرد ؟ و از عمر باقیمانده که نمی داند خود چه خواهد کرد ؟ " اصول کافی جلد دوم صفحه 70 "

شرح کوتاه

بارزترین نشانه ایمان ، احساس مسئولیت است . احساس مسئولیت در برابر اعمالی که انجام داده و احساس مسئولیت در برابر وظائف و تکالیفی که در پیش دارد .

آن کسی که این دو احساس را دارد همواره به فکر جبران کوتاهی های گذشته است و همچنین در فکر پیدا کردن بهترین راه ممکن برای استفاده از فرصت های باقیمانده ، و این هر دو رمز تکامل و پیشرفت یک انسان یا یک ملت است ، مردمی که نه به اعمال گذشته می اندیشند و نه به فکر ساختن آینده اند ، افرادی بینوا و بدبختند .

نقش قلم

امام صادق (ع) می فرماید :

هیچ گریانی را ندیدم که همچون قلم به زیبایی تبسم کند . " لطائف و ظرائف "

شرح کوتاه

قلم گویای عواطف و مترجم خرد آدمی است .

قلم بنیانگذار تمدن ها و گرداننده چرخ های جامعه است .

قلم در گریه های مداوم خود شرح دردهای جانکاه انسان ها می گوید و در تبسمی که همواره در میان دو لب دارد ، نشاط عشق ، شوق حیات ، رمز زندگی و هزار گونه زیبایی نهفته است .

ولی افسوس همین قلم هنگامی به دست نا اهل افتد از قطره های اشکش ، قطره های خون می ریزد و تبسمش نیشخندی است بر عالی ترین ارزش های انسانی !

در غذای جسم سختگیرند اما ...

امام حسن (ع) می فرماید :

عجب دارم از آن ها که به غذای جسم خود می اندیشند اما به غذای روح خود نمی اندیشند ، خوراک ناراحت کننده از شکم دور می دارند اما قلب خود را با مطالب هلاکت زا آکنده می کنند .

شرح کوتاه

همانطور که پیشوای بزرگ ما فرموده مردم معمولا در غذای جسمانی خود سختگیرند و جز در پرتو نور چراغ دست به سفره نمی برند ، جز با چشم باز لقمه نمی خورند ، از غذاهای مشکوک می پرهیزند ، و بعضی هزار گونه نکات بهداشتی را در تغذیه جسم رعایت می کنند .

اما در غذای جان ، با چشم بسته ، در لابلای ظلمت های بی خبری ، هر گونه غذای فکری مشکوکی را در درون جان خود می ریزند ، گفتار دوستان نامناسب ، مطبوعات بد آموز ، تبلیغات مشکوک یا مسموم ! همه را به آسانی می پذیرند و این جای بسیار شگفتی است .

پیمانه تدبیر

امام صادق (ع) می فرماید :

« صَلاحٌ حَالِ التَّعایُشِ وَ التَّعاشُرِ مِلاَمِکیالٍ ثُلثَاهُ فِطنَةٌ وَ ثُلثَةٌ تَغافُل »

اصلاح وضع زندگی و معاشرت با پیمانه ای انجام می شود که دو سوم آن هوشیاری است و یک سوم آن بی اعتنایی و تغافل

شرح کوتاه

هیچ کاری بدون مطالعه و نقشه و هوشیاری سر نمی گیرد . همچنین هیچ کاری بدون بی اعتنایی به سامان نمی رسد .

به تعبیر بهتر و روشنتر : اگر ما بخواهیم بدون مطالعه و دقت کار کنیم با شکست مواجه خواهیم شد ، ولی اگر بخواهیم برای تمام احتمالات ممکن و حوادث پیش بینی نشده به هنگام انجام کارها خود را معطل سازیم به این آسانی قادر به انجام کاری نیستیم و برای یک کار باید سال ها مطالعه کنیم و نیز برای انتخاب دوست و شریک و همسر و مانند آن  . بهمین دلیل فرمودند دو سوم وقت و یک سوم بی اعتنایی .