" زکاة العلم نشره "

سوال :  در حالات امیر المومنین علی (ع) میخوانیم که یک وقت در موقع نماز آنقدر غرق در عبادت و توجه به خدا بود که پیکان از پای مبارکش بیرون آوردند و متوجه نشد ؛ ولی در حالات آن حضزت می خوانیم که روزی در حال نماز توجه به حال فقیر و سائل نمود و انگشتر به او بخشید ؛ این دو حالت چگونه با هم جمع می شوند ؟

پاسخ : باید توجه داشت که میان « خارج کردن پیکان از بدن » و « بخشیدن انگشتر به فقیر » تفاوت بسیاری است ؛ زیرا خارج کردن پیکان از بدن صرفا جنبه شخصی و جسمی دارد و از مقام توجه کامل به خداوند و غرق شدن در ذات او دور است . ولی توجه به حال بنده ی فقیر و محرومی که در مسجد پیغمبر اسلام (ص) ناله مظلومانه سر داده و استرحام می کند ؛ یک عمل خدایی و قربی است و با توجه به خدا تناسب دارد .

در حقیقت او توجه به خود نداشت ؛ در حالی که توجه به حال بینوا توجه به خود نیست ؛ بلکه توجه به خداست !

به عبارت دیگر : کمک به خلق خدا و مستمندان و  فقیران ؛ خود یکی از عبادات بزرگ است و با نماز که آن هم عبادتی است بس بزرگ ؛ سنخیت کامل دارد ؛ بنابراین جای تعجب نیست که ناله سوزان و نافذ آن فقیر محروم و استرحام اودر برابر مسلمانان ؛ دل آگاه علی (ع) را هنگام نماز متوجه خود سازد و در ضمن آن عبادت ؛ عبادت دیگری که هر دو برای خدا و جلب رضایت و خشنودی او بوده است انجام دهد ؛ حتی این عمل به قدری شایسته و ارزنده بود که آیه ی زیر درباره ی آن نازل گردید .

سوره مائده آیه 55 « إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ »