آغاز همه كارها به نام خدا
قال على (عليه السلام) :
كُلُّ اَمْر ذى بال لَمْ يُذْكَرْ فيهِ اسْمُ اللهِ فَهُوَ اَبْتَرُ
هر كار داراى اهميّتى كه بدون ياد خدا آغاز گردد ، به سرانجام نمى رسد . " بحار الانوار ، جلد 73 ، صفحه 305 و جلد 89 ، صفحه 242 "
شرح و تفسير
ياد خداوند در تمام اعمال و گفتار انسان مؤثّر است و غفلت از آن نتيجه منفى دارد . بر اين اساس در اين روايت شريف توصيه به ذكر نام الله در هر كارى شده است و روشن است كه منظور از بردن نام خدا و آغاز هر كارى به نام او ، فقط گفتن بسم الله نيست ، بلكه هدف اين است كه خداوند در تمام اعمال ما حضور داشته باشد ، بدين جهت در اين روايت ، بر خلاف روايات مشابه ، به جاى «لَمْ يُبْدَأْ» ( جامع الصغير ، جلد 2 ، صفحه 277 ، حديث 6284 ) جمله «لَمْ يُذْكَرْ» آمده است . كه نه تنها در شروع كار ، بلكه در ادامه كار هم ذكر الله لازم است .
چگونه خدا را ياد كنيم ؟
ذكر الله و به ياد خالق و آفريدگار جهان هستى بودن انواعى دارد ، برترين آن اين است كه انسان بداند او وجودى است وابسته ، كه بدون تكيه بر خداوند ، حتّى براى يك لحظه ، نمى تواند به زندگى خود ادامه دهد . وابستگى ما انسان ها ، بلكه تمام موجودات جهان هستى به خداوند متعال ، مانند وابستگى نور چراغ ها به منبع انرژى است كه در ابتدا و ادامه نياز به آن منبع دارد . اگر انسان به اين مرحله از ياد خدا برسد و از آن غفلت نكند ، بدون شك متحوّل و دگرگون مى گردد و ديگر به هيچ كس جز خدا تكيه نمى كند و امكان ندارد كه آلوده به گناه شود . زيرا چنين انسانى همواره خويش را در محضر خدا مى بيند و تمام نعمت ها و در يك جمله هستى اش را از ناحيه او مى داند و روشن است كه چنين انسانى هرگز گرفتار معصيت نمى شود . گناهان در لحظه هايى رخ مى دهد كه انسان از خدا غافل مى شود(اخلاق در قرآن، جلد دوم) . انسانى كه دائماً به ياد اوست گناه نخواهد كرد .
110 سرمشق از سخنان امام علی (ع) ، آیت الله مکارم شیرازی